Dostlar merhaba. Geçen günlerde eşim ile birlikte Bostanlı'da otomobille yanımda eşimle beraber seyir ediyorduk .Aslında voltaydı… Sağa sola ve tabii ki yola bakarak yavaş şekilde seyir ederken ışıksız yaya geçidine geldik ve haliyle durakladık. Solumdan sağıma yaya geçidini kullanarak geçen bir bey, tam kaldırıma inecekken yaşını almış derin mavi gözleriyle benimle göz teması kurarak yanıma geldi usulca “Beyefendi, sizden az kaldı. Uzun yıllar yurt dışında yaşadım, ülkemde kimse yol vermiyor. Yakında tekrar geri döneceğim” dedi ve teşekkür etti” .Sonrasında vakurca uzaklaştı… Aslında mevzu derin. Yol versen bir dert, vermezsen bir başka dert. Neden mi?
***
İlk önce kanuni boyutundan girelim konuya. 2918 sayılı KTK'nın 74. maddesinde “Görevli bir kişi veya ışıklı trafik işaretleri bulunmayan, ancak başka bir trafik işareti ile belirlenmiş yaya veya okul geçitlerine yaklaşırken bütün sürücüler araçlarını yavaşlatmak ve bu geçitlerden geçen veya geçmek üzere bulunan kişilere ve öğrencilere ilk geçiş hakkını vermek zorundadırlar” denilmektedir. Sürücüler, görevli bir kişi veya ışıklı trafik işareti bulunmayan ancak trafik işareti veya levhalarıyla belirlenmiş kavşak giriş ve çıkışları ile yaya veya okul geçitlerine yaklaşırken yavaşlamak, varsa buralardan geçen veya geçmek üzere bulunan yayalara durarak ilk geçiş hakkını vermek zorundadırlar…demektedir. Anlaşılacağı üzere, bırakın yaya geçidinden geçerken yol vermeyi, geçmek üzere bulunan kişileri bile önceden görüp durup, akabinde geçit boş ise ilerlemek zorundadır sürücüler. Yine 2918 sayılı KT yönetmelikte….Dönüş yapan sürücüler, kurallara uygun olarak geçiş yapan yayalara, varsa bisiklet yolundaki bisikletlilere,…..… Kavşağa gelen sürücüler, kavşak giriş ve çıkışlarından kurallara uygun olarak karşıya geçen veya geçmek üzere olan yayalara geçiş hakkını vermek zorundadırlar…şeklinde zorunluluklar açıklanmıştır. Yine aynı kanunun 53. maddesinde, sağa ve sola dönüşlerde, sürücüler kurallara uygun olarak geçiş yapan yayalara, varsa bisiklet yolundaki bisikletlilere ve sola dönüşlerde sağdan ve karşıdan gelen trafiğe ilk geçiş hakkını vermek zorundadırlar… şeklinde tariflerle sürücülere yayalara ne zaman ve nerede ilk geçiş hakkını vermesi gerektiği vurgulanmıştır.
***
Bu durumu uygulamada kolaylık olması için sadeleştirmek gerekirse…Sürücüler, ışıksız yaya ve okul geçidi öncesinde geçmesi muhtemel yayalar için özellikle mücavir alanda durmalı -her ne kadar kanun yavaşlamak dese de- (aksi takdirde yoğun yaya bölgelerinde yayaları görmek zor olacağı için) akabinde hareket etmelidir. Işıklı noktalarda ise ışık sistemine göre hareket etmeli, ışıksız kavşakta sağa ve sola dönüşte yaya varmış gibi kontrollü dönüş yapmak zorundadır. Uygulaması ve bilinirliği az olan diğer geçiş noktaları ise yayaların kavşak içinden geçerken ilk geçiş hakkına sahip olmalarıdır. Sürücü, ışıksız kavşakta düz seyir ederken yaya ve okul geçidi olmayan mahalde kavşaktan haberdar olmalı ve yaya ile çakışma noktası olabileceğini öngörerek yavaşlayıp, olan yayaya ilk geçiş hakkını verdikten sonra seyrine devam etmelidir. Şimdi ben bunu yazdığımda birçok kişinin -hoca haklı, bilmiyordum-dediğini duyar gibiyim. Şimdi güzergâhlarını hayal edin ve sürücü olarak her gün geçtiğiniz bu yolların tehlikesini düşünün…Uygulamada her kavşağı bileceksiniz, veya tahmin edeceksiniz ki yayaya yol verin. -Gel de araç kullan şimdi der gibisiniz-Evet, bu ciddi bir sorun; çelişki de yok değil.74/B'de… görevli bir kişi veya ışıklı trafik işareti bulunmayan ancak trafik işareti veya levhalarıyla belirlenmiş kavşak giriş ve çıkışları.… denilmektedir. Sorun tam da budur; sürücü olarak önceden kavşak olduğunun belirlenmesi zorunluyken hal nedir, neredeyse kavşak öncesinde böyle bir tabela mevcut olmamasıdır. Gel de çık işin içinden……Bu iş çözülene kadar aman dikkatli olun!!!
***
Gelelim bu işte arada kalan sürücülere. Mahalde iki aynı yöne şerit olduğunu düşündüğünüzde yaya geçidi veya okul geçidinde yayaya yol verdiğinizde, yaya sizin önünüzden geçtiğinde arkadan gelen aracın yayaya yol vermemesi ile oluşacak riski yazmayı bile düşünemiyorum-başıma geldi, defalarca ucuz atlattık diyelim…Ne yapmak lazım? Bu tür çok şeritli yollarda siz duraksadığınızda yan arkanızdan gelen aracın da size çarpabileceğini mutlaka hesaplayın. Yine arkanızdan yan şeritlerden gelen araçların hızını aynadan görerek durmayacağını öngörerek flaşörleri yakma, kornoya basma gibi ön almalarla diğer sürücüleri uyarın. Bu şartlarda iki artı iki dört etmez.. Ben size bir pencere açtım; bu şartların oluşmasında bir katkı sunmak gerekli diye düşünüyorum. Kalın sağlıcakla
Yasin Uğurtaş
[email protected]
