Bitki korumada çevre ve insan sağlığını önceleyen ilaçlar

Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bitki Koruma Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Enver Durmuşoğlu yürütücülüğünde hazırlanan “Tetranychus urticae’nin Direnç Yönetiminde Biyoakarisitlerin Kullanılma Potansiyelinin Belirlenmesi” başlıklı projesi, TÜBİTAK-1001 programı kapsamında desteklenen projeler arasında yer aldı. Farklı üniversitelerden akademisyenlerin katılımıyla hazırlanan proje kapsamında bitkisel üretimdeki en önemli zararlılardan olan iki noktalı kırmızı örümcek (Tetranychus urticae) ile mücadelede kullanılan, çevre ve insan sağlığı açısından düşük riskli, alternatif ürünlerin direnç riskini belirlemeye yönelik çalışmalar yapılıyor. Ege Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necdet Budak, Prof. Dr. Durmuşoğlu’nu makamında ağırlayarak proje hakkında bilgi alırken, başarılarından dolayı da proje ekibini tebrik etti.
Binden fazla bitki türüne zarar veriyor
Proje ile ilgili bilgi veren Prof. Dr. Enver Durmuşoğlu, “Sebzeler ve meyveler başta olmak üzere binden fazla bitki ile beslenebilen İki noktalı kırmızı örümcek (Tetranychus urticae), kısa sürede çok sayıda döl vermesi nedeniyle bitkisel üretimdeki en önemli zararlılardan biridir. Bu zararlı ile mücadelede üreticiler sıklıkla kimyasal tarım ilaçları (Akarisitler) kullanmakta, bu da çevre ve insan sağlığı açısından önemli risklere neden olmaktadır. Diğer yandan yoğun ve tekrarlı uygulamalar bu zararlıların akarisitlere hızla direnç kazanmalarına neden olmaktadır. IRAC veri tabanına göre dünyada en fazla aktif maddeye direnç kazanmış bu kırmızı örümcek ile entegre zararlı yönetimi ilkeleri çerçevesinde önemli bir alternatif olarak biyoakarisitlerin kullanımı ön plana çıkmaktadır. Ancak bu zararlının biyoakarisitlere de hızla direnç geliştirebilip geliştiremeyeceği daha önce hiç araştırılmamıştır. Bu verilerden hareketle proje kapsamında 2 mikroorganizma kökenli biyoakarisit (Beauveria bassiana, Paecilomyces fumosoroseus) 2 bitkisel kökenli biyoakarisit (azadrachtinli ekstrakt, terpenoidli ektrakt) ve karşılaştırma amaçlı 2 yeni sentetik akarisit (acequinocyl, cyflumetofen) ile biyoakaristlerin direnç yönetiminde kullanılma potansiyeli belirlenmeye çalışılacaktır” diye konuştu.
Bütçesi 459 bin lira olan proje kapsamında 1 doktora, 3 yüksek lisans ve 3 lisans öğrencisi burs alacak. Proje ekibinde; Uludağ Üniversitesinden Prof. Dr. Nabi Alper Kumral, Ankara Üniversitesinden Doç. Dr. Umut Toprak, Ege Üniversitesinden ise Dr. Ahmet Hatipoğlu, Dr. Hasan Balcı ve Arş. Gör. Aylin Aydın yer alıyor.